Jak Rafał Górski z zespołem zmniejszył liczbę podpisów wymaganych do złożenia Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej z 6000 do 1000?

Problem

Niskie wykorzystanie przez mieszkańców Łodzi narzędzia Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej (OIU).

Cel

Zmniejszenie liczby podpisów wymaganych do złożenia OIU z 6000 do 1000.

Strategia

Powołaliśmy do życia koalicję organizacji społecznych. Przygotowaliśmy projekt uchwały, pod którą zebraliśmy ponad 6000 podpisów. Niestety Biuro Prawne Urzędu Miasta Łodzi negatywnie zaopiniowało naszą uchwałę. Wykazało, że popełniliśmy szereg błędów formalno-prawnych, np. nie zawarliśmy daty, tytułu uchwały i projektodawcy. Ponadto zamiast „Rada Miejska w Łodzi” wpisaliśmy „Rada Miasta Łodzi”. Te i inne błędy wynikały z naszej niedostatecznej wiedzy i praktycznej znajomości „Zasad techniki prawodawczej”. Nie złożyliśmy broni.

Nawiązaliśmy relacje z członkami Komisji Statutowej Rady Miejskiej, wspólnie z którą szukaliśmy najlepszego rozwiązania. To czas spotkań, rozmów i konsultacji. W styczniu 2014 roku wykorzystaliśmy czas żniw dla polityki obywatelskiej, czyli okres przed wyborami samorządowymi. Wraz z członkami Komisji Statutowej stworzyliśmy zespół roboczy ds. zmian w Statucie Miasta.

W toku intensywnych prac nad brzmieniem nowych przepisów, przy dużym wsparciu pracowników Biura Prawnego Urzędu Miasta, uzyskaliśmy gotowy projekt. Zmiany w stosunku do pierwotnej wersji są diametralne. Nauczeni wcześniejszymi doświadczeniami nie poprzestaliśmy na obniżeniu progu wymaganych podpisów. Wprowadziliśmy do procedury uchwałodawczej element analizy prawnej projektów obywatelskich przed rozpoczęciem zbiórki podpisów oraz nałożyliśmy ścisłe terminy procedowania projektów na urzędników oraz radnych Rady Miejskiej. Ograniczyliśmy też możliwość odrzucenia projektów obywatelskich bez podjęcia nad nimi dyskusji.

W międzyczasie zbudowaliśmy szeroki sojusz poparcia dla inicjatywy, pozyskując do niego radnych z różnych opcji partyjnych i politycznych. Mobilizowaliśmy również łodzian i sympatyków kampanii „Obywatele decydują” do wywierania wpływu na radnych. Wysyłali oni do samorządowców apele z prośbą o głosowanie za przyjęciem projektu naszej uchwały.

2 lipca 2014 roku, po pięciu latach batalii, zaprezentowałem na sesji Rady Miejskiej w Łodzi historię kampanii i projekt naszej uchwały. Po prezentacji nastąpiła burzliwa debata przedstawicieli wszystkich klubów i radnych niezrzeszonych. Część radnych domagało się obniżenia liczby podpisów do 3000. Ostatecznie jednak zwyciężyła rekomendowana przez nas propozycja: 41 radnych zagłosowało za obniżeniem liczby podpisów pod obywatelską inicjatywą uchwałodawczą z 6000 do 1000.

Jakich zasobów użyliśmy?

• Korzystaliśmy z infrastruktury Instytutu Spraw Obywatelskiej, m.in. biuro, komputery, kanały w mediach społecznościowych.
• Pozyskaliśmy wsparcie finansowe w ramach Grantu Blokowego Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.
• Kapitał społeczny: wiarygodność, relacje, kontakty, sieć współpracy.

Jakie narzędzia zastosowaliśmy?

• Koalicja organizacji społecznych.
• Obywatelska Inicjatywa Uchwałodawcza.
• Strona internetowa (lodzianiedecyduja.pl).
• Media społecznościowe (Facebook, Twitter).

Jaki efekt osiągnęliśmy?

Obniżyliśmy liczbę podpisów wymaganych do złożenia obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej z 6000 do 1000.

Czego się nauczyliśmy?

• Postawa – kampania trwała 5 lat i wymagała determinacji i wytrwałości.
• Maszyneria – potrzebna była infrastruktura, np. biuro, miejsce spotkań, fundusze, kanały komunikacji z mieszkańcami.
• Układ sił – niezbędna okazała się analiza sojuszników i wrogów oraz wykorzystanie dźwigni w postaci wyborów samorządowych.